Een lesje geschiedenis! Weet je hoe karaoke ontstaan is? Wie het heeft uitgevonden? En waar?
Was het Champollion in Micronesië? Marcel Duchamp in Singapour? Piet Paaltjes uit Medemblik?
Helemaal niet! We hebben het te danken aan een Japanse pannekoekverkoper!
Voordat we bij hem aanbelanden, gaan we eerst naar een voorbode ervan aan het eind van de jaren 50 op de Amerikaanse televisie. Mitch Miller, een onvoorspelbare muzikant, zanger en producent had het idee voor het eerste 'interactieve' programma, genaamd Sing along with Mitch. Zijn orkest speelde populaire deuntjes die bekend waren bij alle kijkers en onder in beeld verscheen het de tekst en een wit balletje (de 'bouncing ball') dat van lettergreep naar lettergreep sprong. Het programma nodigde de mensen thuis uit mee te zingen op instrumentale muziek. Dit uitgangspunt lijkt erg op dat van karaoke, met de playback en de visuele geleiding.
Maar karaoke krijgt zijn definitieve vorm en naam dankzij een Japanse voormalig pannenkoekverkoper en gelegenheidsdrummer die een nieuwe carrière startte als zakenman. In 1969 werd deze jonge Daisuke Inoue door een bedrijf ingehuurd om de muzikale animatie van een congres te verzorgen. Helaas kan hij er niet naartoe. Daarom gaat hij aan de slag om een machine te maken waarmee hij live kan zingen met een vooraf opgenomen muziekband: 'Ik heb een autoradio met cassettes gebruikt, een muntapparaat en een kleine versterker, die ik heb geassembleerd om deze karaoke te kunnen uitvoeren'.De naam 'karaoke' is een kofferwoord met een haast poëtische klank, omdat het letterlijk 'leeg orkest' betekent, een samenvoeging van de Japanse termen 'kara' (leeg) en 'okesutora' (orkest).
Heel snel begint zijn idee zich over het hele land te verspreiden en vervolgens ook naar het buitenland. Maar de man die genoemd wordt onder de 'Meest invloedrijke Aziaten van de eeuw' door het tijdschrift Time zal nooit profiteren van de opbrengst van zijn uitvinding, omdat hij nooit octrooi heeft aangevraagd. Aangezien muziek mensen altijd mild stemt, krijgt hij in 2004 toch nog een Ig Nobel prijs.
Dat het zijn uitvinding is wordt door sommigen betwist. Er gaan stemmen op voor Kisaburō Takagi, een platenhandelaar die directeur werd van de onderneming Nikkōdō en het idee zou hebben gehad voor een machine bestaand uit een achtsporen-bandrecorder en een microfoon.
Later zorgen verscheidene technische ontwikkelingen ervoor dat de oorspronkelijke karaoke van Daisuke Inoue geperfectioneerd kan worden en het concept brede bekendheid krijgt. Vanaf 1970, als de jukebox een immens succes kent en instrumentale platen in de handel komen, verschijnen de mini-jukes, die zoals hun naam al aangeeft, miniatuur-uitvoeringen zijn van de jukebox die zijn uitgerust met een microfoon.
In 1972 komt Nippon Columbia met een cruciale technologische ontwikkeling, want dankzij zijn 'voice-changer' kan de vocale track worden gewist uit een opname, waardoor een playback ontstaat waarop een zanger het lied zelf kan zingen.
Tussen 1976 en 1977 belandt het verschijnsel in een nieuwe fase, wanneer grote maatschappijen als Toshiba, Columbia en Polydor zich massaal storten op de productie van karaoke-apparaten. Sindsdien heeft karaoke via videocassettes (Pioneer in 1982) en compact-discs (Sony in 1984) veel huiskamers bereikt.
Het gebrek aan geluidsisolerende muren in hun woningen brengt de Japanners er echter toe om inventiviteit aan de dag te leggen en vanaf 1986 verschijnen er karaokeboxen, in het begin nog geconstrueerd van bij elkaar geraapt materiaal (meestal van vrachtwagens of containers). Later verschijnen er professionelere exemplaren en de jaren 90 is de bloeiperiode van de 'karaoke-centra' met sfeervolle inrichting op basis van thema's.
Dankzij het succes van tv-talentenjachten en musicals in de jaren 2000 zet het zingen door amateurs zijn onstuitbare opmars naar de huiskamers voort. Deze wordt nog bevorderd door de opkomst van internet en de platformes die online duizenden titels aanbieden, zoals… KaraFun !
